جراحی تیروئید بدون جای زخم با کوتاه ترین دوره نقاهت

راهنمای سریع مطالعه:

• چه زمانی پزشک جراحی تیروئید را توصیه می‌کند؟
• معرفی و توضیح کیس PTC در اتاق عمل
• آشنایی با انواع جراحی تیروئید
• آمادگی‌های قبل از جراحی تیروئید
• روند انجام جراحی تیروئید چگونه است؟
• مراقبت‌های بعد از عمل جراحی تیروئید
• عوارض احتمالی جراحی تیروئید چیست؟
• آیا بعد از جراحی تیروئید صدا تغییر می‌کند؟

یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مداخلات پزشکی در حوزه بیماری‌های غدد درون‌ریز، جراحی تیروئید است. غده تیروئید در بخش قدامی گردن و درست جلو نای قرار دارد و نقش اساسی آن در بدن مربوط به تنظیم متابولیسم، تعادل حرارتی بدن و عملکرد درست قلب است. البته این غده که ظاهری شبیه به پروانه 🦋 دارد. هورمون‌هایی چون تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) ترشح می‌کند که این دو هورمون بر تمام سلول و بافت‌های بدن تاثیر دارند.

گاهی‌اوقات این غده نیز مانند سایر اندام‌های بدن دچار اختلالاتی می‌شود که با دارو قابل بهبود نیست و در چنین شرایطی پزشک به‌عنوان یک درمان قطعی، جراحی تیروئید را پیشنهاد می‌دهد. توده‌ها و گواترهای خوش‌خیم تا سرطان‌های پیشرفته تیروئید، همگی ممکن است تنها با جراحی قابل درمان و کنترل باشند.

حال تصمیم داریم در ادامه  به شیوه‌ای علمی، جامع و در عین حال قابل‌فهم، به معرفی جراحی غده تیروئید، دلایل انجام آن، روش‌های مختلف جراحی، آمادگی‌های پیش از عمل، مراقبت‌های پس از آن و همچنین خطرات احتمالی بپردازیم؛ تا تصویری روشن از این فرآیند مهم درمانی در اختیار شما قرار گیرد.

📋چه زمانی پزشک جراحی تیروئید را توصیه می‌کند؟

زمانی‌که اختلالات مربوط به این غده، با روش‌های غیرتهاجمی یا روش‌های دارویی درمان نشود، پزشک به‌عنوان آخرین راه جراحی تیروئید را پیشنهاد می‌دهد. مهم‌ترین موقعیت‌هایی که پزشک در آن‌ها انجام جراحی غده تیروئید را توصیه می‌کند، عبارتند از:

سرطان تیروئید

مهم‌ترین و قطعی‌ترین دلیل برای جراحی سرطان تیروئید، وجود تومورهای بدخیم در تیروئید است. بسته به نوع سرطان (پاپیلاری، فولیکولار، مدولاری یا آناپلاستیک)، میزان گسترش بیماری و سن بیمار، ممکن است تیروئید به‌صورت کامل یا بخشی از آن برداشته شود.

معرفی و توضیح کیس PTC در اتاق عمل

در این ویدیو، دکتر در حین حضور در اتاق عمل، به معرفی یک بیمار مبتلا به سرطان پاپیلاری تیروئید (PTC) می‌پردازد. ایشان روند کلی جراحی، نکات مهم مربوط به این نوع تومور، و مراحل آماده‌سازی بیمار را به طور خلاصه توضیح می‌دهند. این ویدیو فرصتی است تا مخاطبان با فضای واقعی جراحی و نحوه برخورد تیم پزشکی با چنین مواردی آشنا شوند.

ندول‌های مشکوک یا دارای رشد سریع

گاهی‌اوقات در تیروئید، ندول‌ها یا توده‌‌هایی تشکیل می‌شوند. بعد از انجام تصویربرداری‌های تخصصی یا نمونه‌برداری‌ها (FNA) مشخص می‌شود که این توده‌ها بدخیم هستند و رشد سریع‌تر از حد معمول دارند. در چنین شرایطی، پزشک جراحی تیروئید را پیشنهاد می‌دهد تا از پیشرفت این بیماری جلوگیری کند.

پرکاری تیروئید

زمانی که غده تیروئید، بیش از حد هورمون تیروکسین تولید کند، مشکل پرکاری تیروئید پیش می‌آید. در بسیاری از مواقع این عارضه با استفاده از داروهای مخصوص یا ید رادیواکتیو قابل کنترل است؛ اما در برخی از افراد روش‌های نامبرده موثر نیست. در چنین شرایطی که پرکاری تیروئید با دارو قابل درمان نباشد، جراحی این غده در دستور کار قرار می‌گیرد.آبسه تیروئید یا عفونت‌های شدید

آبسه تیروئید یا عفونت‌های شدید

یکی از نادرترین مشکلات مربوط به غده تیروئید، همین مورد است. عفونت‌های شدید تیروئید، مشکلات جدی‌تر دیگری ایجاد می‌کنند و پزشک گاهی‌اوقات برای کنترل این شرایط، جراحی را پیشنهاد می‌دهد.

گواتر بزرگ

در برخی از موارد، تیروئید به‌صورت قابل توجه شروع به بزرگ شدن می‌کند و این مورد می‌تواند باعث فشار بر ساختارهای حیاتی که مجاور تیروئید قرار گرفته‌اند، مانند نای و مری شود. گاهی‌اوقات عصب‌های اطراف تیروئید نیز تحت فشار قرار می‌گیرند و مشکل‌ساز می‌شوند. در چنین شرایطی، برداشتن غده تیروئید می‌تواند منجر به حل مشکل شود.

این ویدیو نمای نزدیکی از گواتر بزرگ را نشان می‌دهد و اهمیت درمان به موقع آن را به تصویر می‌کشد.

ترجیح بیمار برای جراحی

گاهی‌اوقات بیماری مربوط به تیروئید خوش‌خیم است، اما بیمار نگران این است که توده در گردن قابل مشاهده باشد. یا گاهی‌اوقات بیمار ترجیح می‌دهد که به‌جای استفاده از داروها، یک درمان قطعی را انتخاب کند. در این شرایط، پزشک با توجه به نظر خود بیمار، جراحی تیروئید را توصیه می‌کند.

آشنایی با انواع جراحی تیروئید

جراحی تیروئید انواع مختلفی دارد و بسته به نوع بیماری، شدت درگیری غده، نتیجه آزمایش‌ها و نمونه‌برداری‌ها و وضعیت عمومی خود بیمار پزشک بهترین روش را انتخاب می‌کند. رایج‌ترین روش‌های جراحی تیروئید عبارتند از:

تیروئیدکتومی کامل (Total Thyroidectomy)

در روش جراحی تیروئیدکتومی کامل، پزشک غده تیروئید را به‌طورکامل از بدن خارج می‌کند. معمولا زمانی از این روش استفاده می‌شود که بیمار درگیر سرطان تیروئید، گواترهای بزرگ دوطرفه و بیماری گریوز مقاوم باشد. بعد از انجام این سبک جراحی، بیمار باید به‌صورت مادام‌العمر از هورمون جایگزین، یعنی لووتیروکسین استفاده کند تا مشکل جدی برای وی پیش نیاید.

لوبکتومی تیروئید (Thyroid Lobectomy)

زمانی که پزشک تشخیص بیماری‌هایی چون ندول یکطرفه، توده‌های خوش‌خیم یا توده‌هایی با درگیری محدود را می‌دهد، معمولا برای درمان از روش جراحی لوبکتومی تیروئید استفاده می‌کند. در این روش، تنها یکی از دو لوب تیروئید برداشته می‌شود. در برخی موارد، باقیمانده غده توانایی تأمین هورمون کافی را دارد و نیاز به داروی جایگزین نخواهد بود.

ایسمکتومی (Isthmectomy)

در این روش، تنها قسمت میانی غده تیروئید که به نام ایستموس شناخته می‌شود برداشته می‌شود. این نوع جراحی در موارد توده‌های کوچک و محدود به ایستموس کاربرد دارد و در مقایسه با سایر روش‌ها، کم‌تهاجمی‌تر محسوب می‌شود.

جراحی با کمک ربات یا لاپاروسکوپی (Minimally Invasive or Robotic Thyroidectomy)

د¹ر برخی از مراکز درمانی، از روش‌های کم تهاجمی‌تر برای جراحی تیروئید استفاده می‌کنند. جراحی با کمک ربات یا لاپاروسکوپی یکی از این روش‌ها است. در این روش، از برش‌های کوچک که به زیبایی بدن نیز آسیبی وارد نمی‌کنند برای درمان استفاده می‌شود. البته از این روش نمی‌توان برای تمام حالت‌های بیماری استفاده کرد و هنوز در تمام مراکز درمانی نیز شرایط برای این روش درمان مهیا نیست. در ادامه مزایا و معایب این روش‌ها را بررسی خواهیم کرد.

نوع جراحی	مزایا	معایب
تیروئیدکتومی کامل	برداشت کامل بافت درگیر، کاهش احتمال عود بیماری	نیاز به هورمون مادام‌العمر، افزایش ریسک آسیب به عصب و پاراتیروئید
لوبکتومی تیروئید	حفظ عملکرد تیروئید، مناسب برای بیماری یک‌طرفه	احتمال نیاز به جراحی مجدد در صورت تشخیص دیرهنگام سرطان
ایسمکتومی	جراحی کم‌تهاجمی، زمان کوتاه‌تر عمل	کاربرد محدود، در دسترس نبودن در بسیاری از موارد
لاپاروسکوپی	جای زخم کمتر، درد کمتر، بازگشت سریع‌تر به فعالیت عادی	هزینه بالا، نیاز به تجهیزات خاص، مهارت جراح ویژه

انتخاب نوع جراحی به عواملی چون تشخیص نهایی پاتولوژی، وضعیت جسمانی بیمار، امکانات مرکز درمانی و ترجیحات شخصی بیمار بستگی دارد. هر یک از روش‌ها مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند و تصمیم‌گیری نهایی باید با بررسی همه‌جانبه و مشاوره دقیق با تیم درمانی صورت گیرد.

آمادگی‌های قبل از جراحی

از اهمیت آمادگی‌های قبل از جراحی سرطان تیروئید غافل نشوید! کارهایی که شما پیش از انجام جراحی تیروئید انجام می‌دهید، نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت‌آمیز بودن روند درمان دارد و جلوی بروز بسیاری از عوارض احتمالی را نیز می‌گیرد.

یکی از مهم‌ترین کارها پیش از جراحی، انجام آزمایش‌های تشخیصی 🔬 لازم است. یکی از آزمایش‌هایی که معمولا انجام می‌شود، مربوط به بررسی عملکرد تیروئید (T3، T4، TSH) است. در ادامه انجام سونوگرافی برای بررسی اندازه و شکل غده نیز صورت می‌گیرد. در برخی از موارد، پزشک درخواست انجام نمونه‌برداری (FNA) را در جهت بررسی ماهیت سلول‌ها نیز می‌دهد.

همچنین، مشاوره بیهوشی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این جلسه، وضعیت قلبی و ریوی بیمار بررسی شده، سابقه حساسیت دارویی، بیماری‌های زمینه‌ای و داروهای مصرفی ثبت می‌گردد تا از ایمنی کامل حین بیهوشی عمومی اطمینان حاصل شود.

در برخی بیماران، به‌ویژه مبتلایان به پرکاری تیروئید، مصرف داروهایی مانند متی‌مازول یا ید پتاسیم پیش از عمل به منظور کنترل سطح هورمون‌ها و کاهش خطر طوفان تیروئیدی الزامی است. علاوه بر آن، پزشک ممکن است مصرف داروهایی مانند آسپرین یا داروهای ضدانعقاد را پیش از عمل قطع کند.

از نظر تغذیه‌ای، بیمار باید شب قبل از عمل ناشتا باشد و از مصرف خوراکی‌هایی که سنگین و چرب هستند، بپرهیزد. انجام کارهایی چون گفت‌وگو با پزشک و کادر درمان، دریافت اطلاعات کافی از روند جراحی و … می‌توانند باعث حفظ آرامش بیمار شوند و او را برای جراحی آماده کنند.

روند انجام جراحی چگونه است؟

در رابطه با روند انجام جراحی تیروئید نیز باید بگوییم که جراح یک برش کوچک افقی در بخش پایینی و میانی گردن ایجاد می‌کند. پس از آن پزشک باید بافت‌های عضلانی را با دقت بسیار بالا کنار بزند تا به غده تیروئید برسد و در ادامه بسته به نوع جراحی که برداشت کامل غده است یا بخشی از آن، سایر مراحل انجام خواهد شد.

پزشک باید نسبت به حفظ اعصاب راجعه حنجره دقت ویژه‌ای داشته باشد، زیرا اگر مشکلی برای این اعصاب پیش آید، ممکن است تارهای صوتی آسیب ببینند و حتی در گفتار و تنفس نیز مشکلاتی بروز پیدا کند. غدد پاراتیروئید که پشت تیروئید قرار گرفته‌اند، در تنظیم سطح کلسیم خون نقش دارند. بنابراین تا حد ممکن، غدد پاراتیروئید باید حفظ شوند، زیرا در صورت آسیب یا برداشت ناخواسته این غدد، امکان بروز هیپوکلسمی بعد از جراحی وجود دارد.

بعد از آنکه جراح، درمان لازم برای تیروئید را انجام دهد، خونریزی را کنترل کرده و محل جراحی را بخیه می‌زند. گاهی‌اوقات با تشخیص پزشک، لوله تخلیه (درن) در محل جراحی قرار می‌گیرد تا مایع یا خون در محل جراحی جمع نشود. این لوله بعد از 24 الی 48 ساعت از محل جراحی برداشته می‌شود.

مراقبت‌های بعد از عمل جراحی تیروئید

نکات تخصصی برای بهبود کامل پس از جراحی تیروئید

ترمیم زخم‌های جراحی به‌طور معمول بدون مشکل خاصی انجام می‌شود. بخیه‌ها یا از نوع جذبی‌ هستند یا بعد از حدود یک هفته برداشته می‌شوند. تمیز و خشک نگه‌داشتن محل برش برای جلوگیری از عفونت بسیار اهمیت دارد که پزشک در رابطه با این موضوع و نحوه عوض کردن پانسمان اطلاعات لازم را در اختیار بیمار قرار می‌دهد.

از نظر داروئی، بیمارانی که پزشک در جراحی کل تیروئید آن‌ها را برداشته است، باید به‌صورت مادام‌العمر هورمون جایگزین تیروئید مانند لووتیروکسین مصرف کنند. همچنین در این بیماران، کنترل سطح کلسیم خون نیز حیاتی است، زیرا همانطورکه گفتیم، با برداشت ناخواسته غدد پاراتیروئید یا آسیب به آن، افت کلسیم خون رخ می‌دهد که در چنین موقعیتی، پزشک مصرف قرص‌های کلسیم و ویتامین D 💊 را تجویز خواهد کرد.

در برخی از موارد، بعد از انجام جراحی سرطان تیروئید، بیمار نیاز به ید درمانی (RAI) دارد. ید درمانی بعد از جراحی تیروئید با استفاده از یدهای رادیواکتیو انجام می‌شود و هدف از انجام این کار، نابودی سلول‌های سرطانی باقی‌مانده است.

از نظر فعالیت بدنی، توصیه می‌شود بیمار بعد از جراحی غده تیروئید تا حدود دو هفته از فعالیت‌های سنگین یا بلند کردن اجسام سنگین خودداری کند. راه رفتن سبک و فعالیت‌های روزمره ساده، بلافاصله پس از مرخصی از بیمارستان مجاز است

تیروئید یا پاراتیروئید؟ نشانه‌ها و تفاوت‌های کلیدی هر غده

اسم این دو غده شبیه است، اما عملکرد و نشانه‌های اختلالشان کاملاً متفاوت است.

علائم مشکلات تیروئید 🦋

تیروئید پروانه‌ای شکل در جلوی گردن است و هورمون‌های T3 و T4 را تولید می‌کند. این هورمون‌ها متابولیسم و انرژی بدن را کنترل می‌کنند.

اگر این علائم را دارید، احتمالاً مشکل از تیروئید است:

• کم‌کاری تیروئید: خستگی زیاد، افزایش وزن بدون دلیل، یبوست، پوست خشک، ریزش مو، افسردگی، احساس سرما
• پرکاری تیروئید: کاهش وزن سریع، ضربان قلب بالا، اضطراب و بی‌قراری، تعریق زیاد، مشکلات خواب، لرزش دست‌ها

علائم مشکلات پاراتیروئید 🌱

چهار غده کوچک پشت تیروئید، هورمون PTH ترشح می‌کنند که سطح کلسیم و فسفر خون را تنظیم می‌کند.

اگر این علائم را تجربه می‌کنید، ممکن است مشکل از پاراتیروئید باشد:

• هیپرپاراتیروئیدیسم (فعالیت بیش از حد): ضعف عضلات، درد استخوان‌ها، شکنندگی استخوان، سنگ کلیه، تشنگی و ادرار زیاد، خستگی
• هیپوپاراتیروئیدیسم (فعالیت کم): گرفتگی عضلات، سوزن‌سوزن شدن دست و پا، اسپاسم عضلانی، خستگی و اضطراب

جمع‌بندی ✅

• اگر علائم مربوط به انرژی، وزن، ضربان قلب یا خلق و خو است → تیروئید
• اگر علائم مربوط به استخوان، عضلات، کلسیم یا کلیه است → پاراتیروئید

توضیحات تکمیلی جراحی تیروئید

عوارض احتمالی جراحی تیروئید چیست؟

انجام جراحی تیروئید نیز مانند هر جراحی دیگری، یکسری عوارض احتمالی دارد؛ حتی اگر شما جراحی را به یک جراح بسیار حرفه‌ای و باتجربه بسپارید.

یکی از اصلی‌ترین عوارض احتمالی این جراحی، آسیب به عصب راجعه حنجره است. این عصب که مسئول حرکت تارهای صوتی است، در صورت آسیب دیدن منجر به گرفتگی صدا، خشونت صدا یا حتی اختلال در بلع و تنفس می‌شود. این عارضه احتمالی، در صورت بروز معمولا موقت است و با گذر زمان بهبود پیدا می‌کند؛ اما در برخی از موارد می‌تواند به یک مشکل دائمی تبدیل شود.

عفونت محل جراحی، باقی‌ماندن جای زخم واضح، یا تشکیل اسکار برجسته (کلوئید) نیز ممکن است در برخی بیماران دیده شود، به‌ویژه اگر مراقبت از زخم به‌درستی انجام نشود. در مجموع، ممکن است این عوارض نگران‌کننده به نظر برسند، اما با انتخاب جراح متخصص، رعایت مراقبت‌های پس از عمل و پیگیری منظم پزشکی، احتمال بروز آن‌ها تا حد قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

آیا بعد از جراحی تیروئید صدا تغییر می‌کند؟

در این ویدیو، دکتر توضیح می‌دهد که جراحی تیروئید به طور معمول باعث تغییر صدا نمی‌شود. ایشان تأکید می‌کنند در موارد نادری که بیمار دچار تغییر صدا شده، علت اصلی معمولاً به جراحی‌های قبلی در ناحیه گردن یا حنجره برمی‌گردد، نه عمل تیروئید فعلی. این توضیحات به رفع نگرانی بیماران و اطمینان‌بخشی پیش از عمل کمک می‌کند.

معرفی کلینیک

جمع‌بندی

جراحی تیروئید یکی از روش‌های درمانی مؤثر برای اختلالات جدی این غده، از جمله تومورهای بدخیم، گواتر بزرگ و پرکاری مقاوم است. این عمل بسته به نوع بیماری، به‌صورت برداشت کامل یا جزئی تیروئید انجام می‌شود و معمولا بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد.

آمادگی‌های پیش از عمل، مراقبت‌های بعد از آن و مصرف داروهای جایگزین مانند لووتیروکسین یا مکمل‌های کلسیم، از مهم‌ترین مواردی هستند که باید به آن‌ها توجه کرد. گرچه این جراحی در اغلب موارد ایمن است، اما عوارضی نظیر آسیب به عصب صوتی یا کاهش سطح کلسیم بعد از جراحی می‌تواند رخ دهد.

با انجام جراحی توسط تیم متخصص، پیگیری دقیق پزشکی و رعایت مراقبت‌های لازم، می‌توان نتایج مثبت و پایداری از این درمان به دست آورد و کیفیت زندگی بیمار را به‌طور چشمگیری بهبود بخشید. بنابراین در انتخاب کلینیک و متخصص، بسیار با دقت عمل کنید.

سوالات متداول درباره جراحی تیروئید