فهرست مطالب:
- شایع ترین عوارض جراحی پاراتیروئید
- عوامل موثر در بروز عوارض جراحی پاراتیروئید
- راهنمای گامبهگام کاهش خطر افت کلسیم و آسیب عصبی
- اهمیت انتخاب جراح و مرکز تخصصی
- صدای رضایت مراجعین
عوارض جراحی پاراتیروئید یکی از دغدغههای مهم بیماران و جراحان غدد درون ریز است که میتواند بر روند بهبود و کیفیت زندگی بیماران تاثیرگذار باشد. به طور معمول، جراحی پاراتیروئید برای درمان پرکاری پاراتیروئید انجام میشود. این نوع جراحی یک روش درمانی موثر، اما بسیار حساس است و به دقت بالا و تجربه جراح نیاز دارد. در این عمل جراحی، غدد پاراتیروئید که وظیفه تنظیم کلسیم خون را بر عهده دارند، برداشته میشوند. اما این فرآیند ممکن است با عوارضی مانند افت کلسیم و آسیب عصبی همراه باشد. شناخت این عوارض و اتخاذ راهکارهای پیشگیرانه، نقش موثری در کاهش ریسک جراحی و بهبود نتایج درمانی خواهد داشت.

شایع ترین عوارض جراحی پاراتیروئید
افت ناگهانی کلسیم و یا آسیب به عصبهای مجاور، دو چالش بزرگ در جراحی پاراتیروئید به شمار میآیند. این اختلالات در صورت عدم مدیریت صحیح، کیفیت زندگی بیمار را تحت تاثیر قرار خواهند داد. به همین دلیل، آگاهی از عوارض جراحی پاراتیروئید، نقشی مهم در سرعت بهبود بیمار و موفقیت عمل جراحی دارد.
1- افت کلسیم پس از جراحی (هیپوکلسمی): یکی از رایجترین و مهمترین عوارض جراحی پاراتیروئید، افت سطح کلسیم خون است. این حالت به علت آسیب یا برداشتن غدد پاراتیروئید ایجاد میشود. غدد پاراتیروئید هورمون پاراتورمون (PTH) ترشح میکنند که نقش کلیدی در تنظیم سطح کلسیم خون دارد. کاهش ناگهانی این هورمون پس از جراحی، میتواند به هیپوکلسمی منجر شود. از اصلی ترین علائم این عارضه میتوان به گزگز و بیحسی در اطراف دهان و انگشتان، گرفتگی عضلات، اسپاسمها و در موارد شدید، تشنج اشاره کرد. این وضعیت نیازمند بررسی دقیق سطح کلسیم و تجویز به موقع مکملهای کلسیم و ویتامین D است. بر اساس تحقیقات، پس از جراحی، افت کلسیم موقت تا ۳۰ درصد بیماران را درگیر میکند. همچنین در کمتر از ۵ درصد موارد، ممکن است بیمار دچار افت کلسیم دائمی شود و به درمان طولانی مدت نیاز داشته باشد.
2- آسیب عصبی: یکی دیگر از مهم ترین عوارض جراحی پاراتیروئید، آسیب به عصب صوتی است. این عصب در نزدیکی غدد پاراتیروئید قرار دارد و وظیفه کنترل حرکت تارهای صوتی بر عهده آن است. در برخی موارد، پیش آمده که عصب طی عمل جراحی آسیب ببیند. آسیب این عصب میتواند باعث تغییر صدا، گرفتگی موقت یا دائم صدا و حتی مشکلات تنفسی شود. استفاده از فناوریهای نوین نظیر نورومانیتورینگ در حین عمل جراحی به جراح کمک میکند تا این عصب حساس را شناسایی و از آن محافظت کند. به این ترتیب، احتمال آسیب عصبی در این جراحی به طور قابل توجهی کاهش مییابد.

عوامل موثر در بروز عوارض جراحی پاراتیروئید
عوامل متعددی در بروز عوارض جراحی پاراتیروئید نقش دارند، از شاخصترین این عوامل میتوان موارد زیر را نام برد:
- تجربه جراح: هنگامی که عمل توسط جراحان با تجربه و متخصص در جراحی غدد درون ریز انجام شود، بیماران عوارض کمتری را تجربه خواهند کرد.
- نوع و شدت بیماری: تعداد غدد درگیر، اندازه تومور و محل قرارگیری آن میتواند عمل را پیچیدهتر کند و در نتیجه، خطر عوارض جراحی را افزایش دهد.
- روش جراحی: جراحی باز یا جراحی کم تهاجمی، استفاده از تکنولوژیهای جدیدی همچون نورومانیتورینگ و همچنین جراحی با کمک دوربین آندوسکوپی تاثیر زیادی بر کاهش عوارض پس از جراحی خواهند داشت.
- وضعیت بیمار: سلامت کلی بیمار، وجود بیماریهای زمینهای و رعایت مراقبتهای پس از عمل نیز در کاهش عوارض جراحی پاراتیروئید تاثیرگذار هستند.
راهنمای گامبهگام کاهش خطر افت کلسیم و آسیب عصبی
برای مدیریت بهتر عوارض جراحی پاراتیروئید، اقدامات زیر به عنوان یک راهنمایی عملی توصیه میشود:
گام اول: ارزیابی و آمادهسازی پیش از عمل
در اولین مرحله، برای کاهش عوارض جراحی پاراتیروئید، موارد زیر انجام خواهد شد:
- انجام آزمایشهای کامل خون برای تعیین سطح کلسیم و PTH.
- تصویربرداری دقیق غدد پاراتیروئید با سونوگرافی و اسکن رادیوایزوتوپ برای تعیین محل و تعداد غدد درگیر.
- مشاوره و راهنمایی بیمار درباره روند جراحی، عوارض احتمالی و علائم هشداردهنده.
گام دوم: اجرای دقیق جراحی
مرحله بعدی، انجام عمل جراحی پاراتیروئید است؛ در این مرحله به این موارد توجه خواهد شد:
- استفاده از تکنولوژی نورومانیتورینگ عصبی برای تشخیص و مراقبت از عصب حنجره.
- بهرهگیری از روشهای کم تهاجمی با حداقل آسیب.
- حفظ خونرسانی به باقیمانده غدد پاراتیروئید برای کاهش خطر افت کلسیم.
گام سوم: مراقبتهای پس از عمل
بیماران باید توجه داشته باشند که مراقبتهای پس از عمل، نقش بسزایی در کاهش عوارض جراحی پاراتیروئید دارد؛ از جمله:
- بررسی مکرر سطح کلسیم و PTH در ساعات ابتدایی و روزهای اولیه پس از جراحی.
- تجویز به موقع مکملهای کلسیم و ویتامین D در صورت افت کلسیم.
- ارزیابی وضعیت عصبی و صدا بیمار برای تشخیص آسیبهای احتمالی.

گام چهارم: پیگیری بلند مدت
بیماران پس از سپری کردن دوره نقاهت، برای به حداقل رساندن عوارض جراحی پاراتیروئید، لازم است به طور منظم به پزشک معالج خود مراجعه نمایند تا روند بهبودشان بررسی گردد.
اهمیت انتخاب جراح و مرکز تخصصی
تجربه جراح متخصص و نوع مرکز درمانی، به طور مستقیم بر کاهش میزان عوارض جراحی پاراتیروئید تاثیرگذار است. مراکز تخصصی که به صورت متمرکز به جراحیهای پاراتیروئید میپردازند، با استفاده از تکنولوژیهای نوین و تیمهای درمانی مجرب، بهترین نتایج را برای بیماران به همراه خواهند داشت.
برای اطلاعات بیشتر دربارهی جراحان متخصص پاراتیروئید در تهران، میتوانید به صفحهی بهترین جراح پاراتیروئید در تهران مراجعه کنید.
چطور عوارض جراحی پاراتیروئید را به حداقل برسانیم؟
اگرچه عوارض جراحی پاراتیروئید، امری چالش برانگیز محسوب میشود، اما با شناخت دقیق آنها و رعایت گامهای پیشگیرانه، میتوان این عوارض را به حداقل رساند. انتخاب جراح با تجربه، استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته، مراقبتهای پس از عمل جراحی، آموزش بیمار و رعایت دقیق توصیههای پزشک، کلید موفقیت در کاهش افت کلسیم و آسیب عصبی است. این اقدامات علاوه بر کمک به بهبود کیفیت زندگی بیماران، از بروز مشکلات طولانی مدت نیز جلوگیری میکنند.
سوالات متداول:
هیپوپاراتیروئیدیسم (کاهش سطح هورمون پاراتیروئید) که منجر به افت سطح کلسیم خون میشود.
به دلیل آسیب یا کشیدگی عصب حنجرهای راجعه که کنترل تارهای صوتی را بر عهده دارد، که معمولاً موقتی است.
یعنی غده معیوب بهطور کامل برداشته نشده است؛ در این حالت، ممکن است بیمار به جراحی دوم (جراحی کاوشگر یا جستجو) نیاز پیدا کند.
با رعایت دقیق دستورالعملهای پزشک برای مراقبت از زخم، تمیز و خشک نگه داشتن محل برش.