علت کاهش کلسیم بعد از جراحی تیروئید + راه حل

آنچه می‌خوانید:

• چرا افت کلسیم بعد از عمل تیروئید اتفاق می‌افتد؟
• علائم کمبود کلسیم بعد از جراحی تیروئید
• تیروئید و سطح کلسیم بدن
• آیا افت کلسیم بعد از عمل تیروئید دائمی است؟
• چطور می‌توان از افت کلسیم بعد از جراحی تیروئید پیشگیری کرد؟

جراحی تیروئید، یکی از درمان‌های رایج برای مشکلاتی چون سرطان تیروئید، گواتر بزرگ یا پرکاری مزمن است. ولی یکی از مهم‌ترین عوارض بعد از این جراحی، کاهش کلسیم بعد از جراحی تیروئید می‌باشد. مشکلی که در صورت بی‌توجهی، می‌تواند منجر به علائم جدی و حتی خطرناک شود. در ادامه همراه ما باشید تا به ‌صورت علمی و دقیق، علت کاهش کلسیم بعد از جراحی تیروئید را بررسی کرده و با راهکارهای موثر برای درمان کمبود کلسیم بعد از عمل تیروئید آشنا شوید.

چرا افت کلسیم بعد از عمل تیروئید اتفاق می‌افتد؟

غدد پاراتیروئید شامل چهار غده کوچک هستند که در نزدیکی تیروئید قرار دارند و هورمون پاراتورمون (PTH) را ترشح می‌کنند. این هورمون نقش کلیدی در تنظیم سطح کلسیم خون دارد. در طی جراحی تیروئید، ممکن است این غدد دچار آسیب، جابجایی یا اختلال در خون‌ رسانی شوند. چنین آسیب‌هایی باعث کاهش تولید هورمون PTH شده و در نتیجه منجر به کاهش سطح کلسیم خون می‌شود که اصلی‌ترین علت کاهش کلسیم بعد از جراحی تیروئید است. بنابراین، حتی اگر یکی از غدد پاراتیروئید دچار آسیب یا اختلال موقتی شود، عملکرد طبیعی بدن مختل می‌شود. در این حالت، جذب و حفظ کلسیم به‌ درستی صورت نمی‌گیرد و سطح کلسیم خون کاهش می‌یابد.

علائم کمبود کلسیم بعد از جراحی تیروئید

شناخت به ‌موقع علائم، نقش مهمی در پیشگیری از عوارض حاد دارد. مهم‌ترین علائم کمبود کلسیم بعد از جراحی تیروئید عبارتند از:

• احساس بی‌حسی یا گزگز در اطراف دهان، دست‌ها یا پاها
• گرفتگی عضلانی یا اسپاسم (Carpopedal spasm)
• گرفتگی عضلات صورت، دست یا پاها
• احساس سنگینی در سینه یا تنگی نفس
• اضطراب، تحریک‌پذیری و اختلالات خواب
• آریتمی‌های قلبی (در موارد شدید)

تیروئید و سطح کلسیم بدن

اگرچه تیروئید به ‌طور مستقیم نقش کلیدی در تنظیم سطح کلسیم ندارد، اما همسایگی آن با پاراتیروئیدها و تأثیرات غیرمستقیمش، بسیار مهم است. در واقع، تیروئید و سطح کلسیم بدن به‌صورت غیرمستقیم از طریق غدد پاراتیروئید با هم در ارتباط‌اند. با انجام جراحی روی تیروئید، پاراتیروئیدها ممکن است دچار اختلال شوند و نتیجه این اختلال، کاهش شدید در ترشح پاراتورمون (PTH) و در نتیجه افت کلسیم در خون خواهد بود.

راه حل‌های موثر برای درمان کمبود کلسیم بعد از عمل تیروئید

در صورت تشخیص کاهش کلسیم بعد از جراحی تیروئید، درمان باید بلافاصله آغاز شود تا از پیشرفت علائم و عوارض خطرناک جلوگیری شود.

1. مکمل‌های خوراکی کلسیم: استفاده از مکمل‌های کلسیم خوراکی مانند کلسیم‌کربنات یا کلسیم‌سیترات، رایج‌ترین روش درمان است. مقدار مصرف بسته به سطح کلسیم خون و شدت علائم تجویز می‌شود.
2. مکمل ویتامین D (خصوصا D3 یا کلسیتریول): بدون ویتامین D فعال، جذب کلسیم از روده به ‌درستی انجام نمی‌شود. در موارد کاهش عملکرد پاراتیروئید، تجویز ویتامین D فعال مانند کلسیتریول ضروری است.
3. تزریق کلسیم در شرایط حاد: اگر علائم شدید باشد یا سطح کلسیم خیلی پایین باشد، کلسیم به ‌صورت تزریقی (کلسیم گلوکونات) داخل ورید تجویز می‌شود تا علائم کنترل شود.
4. پیگیری مداوم و آزمایش‌های منظم: بررسی مداوم سطح کلسیم، فسفر، منیزیم و PTH برای تنظیم دقیق دوز داروها ضروری است. این موضوع نقش زیادی در جلوگیری از عوارض بلندمدت دارد.
5. تغذیه و سبک زندگی: مواد غذایی غنی از کلسیم مانند لبنیات، سبزیجات برگ ‌سبز، بادام، کنجد و ماهی مصرف شود. همچنین، قرارگیری متعادل در معرض نور خورشید برای سنتز طبیعی ویتامین D توصیه می‌گردد.

آیا افت کلسیم بعد از عمل تیروئید دائمی است؟

در بیشتر موارد، افت کلسیم بعد از عمل تیروئید موقتی است و طی چند هفته تا چند ماه بهبود می‌یابد، بخصوص اگر آسیب به پاراتیروئیدها جزئی باشد. ولی در برخی بیماران، کاهش کلسیم می‌تواند مزمن و دائمی شود که در این صورت، مصرف مادام‌العمر مکمل‌ها ضروری خواهد بود.

در برخی بیماران به‌ویژه کودکان، مدیریت مشکلاتی مثل کلسیم پایین بعد از جراحی تیروئید نیاز به مراقبت تخصصی بیشتری دارد. در کلینیک ما خدمات تیروئید کودکان توسط تیم فوق‌تخصص ارائه می‌شود تا روند درمان ایمن‌تر و مؤثرتر باشد.

چطور می‌توان از افت کلسیم بعد از جراحی تیروئید پیشگیری کرد؟

• کاهش احتمال آسیب به پاراتیروئیدها در گرو مهارت جراح است، پس باید در انتخاب جراح با تجربه دقت کرد.
• بررسی دقیق میزان کلسیم قبل از عمل و پس از آن به تشخیص سریع کمک می‌کند.
• بیمار باید بداند چه علائمی را جدی بگیرد تا به‌ موقع به پزشک مراجعه کند.
• استفاده از تکنیک‌های محافظتی طی جراحی مانند تزریق رنگ متیلن بلو برای شناسایی بهتر غدد پاراتیروئید توسط جراح.

کلام آخر

علت کاهش کلسیم بعد از جراحی تیروئید، در اکثر موارد به آسیب یا اختلال در عملکرد غدد پاراتیروئید مرتبط است. اگرچه این وضعیت می‌تواند نگران ‌کننده باشد، اما با شناخت به‌موقع علائم، مداخله سریع درمانی، و رعایت اصول مراقبتی، قابل کنترل و درمان است.کلینیک تخصصی Nova با تیمی از پزشکان جراح و متخصصین غدد با تجربه، آماده ارائه بهترین خدمات تشخیصی و درمانی برای بیماران تیروئیدی است. جهت دریافت مشاوره تخصصی می‌توانید به وب‌سایت ما به آدرس https://nova-clinic.org مراجعه نمایید و درخواست خود را ثبت کنید. پس از ثبت درخواست در اولین فرصت با شما تماس گرفته می‌شود تا به بهترین شکل راهنمایی شوید.

نووا کلینیک

آدرس کلینیک: تهران ولیعصر نرسیده به پارک وی، روبروی مسجد بلال نبش خ شهنواز، ساختمان 2761، طبقه 4 واحد 43

شماره تلفن:09982220025

کلینیک جراحی غدد درون ریز نووا یکی از مراکز پیشرفته و تخصصی در حوزه جراحی غدد درون ریز است که با تیمی از پزشکان برجسته و متخصص در این حوزه، خدمات پزشکی متنوع و نوین را به بیماران ارائه می‌دهد.