جراحی برای ندولهای تیروئید یکی از درمانهای رایج برای بیمارانی است که ندولهای تیروئید مشکوک یا مشکلساز دارند. این عمل جراحی در دستهبندی گروه بیماریهای تیروئید قرار میگیرد و در شرایط خاص و با توجه به نوع و ویژگیهای ندول، از جمله اندازه، محل و علائم همراه انجام میشود.
ندولهای تیروئید چیست؟
ندولهای تیروئید تودههایی هستند که در غده تیروئید تشکیل میشوند. این ندولها ممکن است خوشخیم یا بدخیم باشند. بسیاری از ندولها بدون علامت و غیرسرطانی هستند، اما برخی از آنها ممکن است با علائم خاصی مانند افزایش اندازه، درد، یا تغییر در عملکرد تیروئید همراه باشند.
علل نیاز به جراحی در ندولهای تیروئید
جراحی برای ندولهای تیروئید معمولاً در موارد زیر انجام میشود:
- ندولهای مشکوک به بدخیمی: اگر آزمایشات و نمونهبرداریها (بیوپسی با سوزن نازک) نشاندهنده احتمال بدخیمی باشند، جراحی برای برداشتن ندول ضروری است. سرطان تیروئید معمولاً با رشد تدریجی و تغییرات در اندازه یا شکل ندول مشخص میشود.
- ندولهای بزرگ و علامتدار: اگر ندول تیروئید بزرگ باشد و باعث فشار بر ساختارهای اطراف مانند مری یا نای شود، میتواند علائمی مانند دشواری در بلع، تنفس سخت یا صدای تغییر یافته ایجاد کند. در این موارد، جراحی برای برداشتن ندول لازم است.
- ندولهایی که عملکرد تیروئید را مختل میکنند: برخی از ندولهای تیروئید میتوانند هورمونهای تیروئید تولید کنند و باعث هیپرتیروئیدیسم (افزایش هورمون تیروئید) شوند. در این شرایط، جراحی برای برداشتن ندولهای فعال ضروری است.
- ندولهای خوشخیم که به طور پیوسته بزرگ میشوند: در مواردی که ندول خوشخیم تیروئید بزرگ و در حال افزایش اندازه باشد، جراحی میتواند به عنوان یک گزینه درمانی برای جلوگیری از مشکلات بالقوه انجام شود.
نوع جراحی برای ندولهای تیروئید
بسته به نوع و اندازه ندول، جراحیهای مختلفی برای درمان آنها انجام میشود:
- نکروتومی تیروئید (Thyroidectomy):
- توتال تیروئیدکتومی (Total Thyroidectomy): در این روش، تمام غده تیروئید برداشته میشود. این عمل معمولاً زمانی انجام میشود که ندول مشکوک به سرطان باشد یا اگر سرطان تیروئید در یک یا هر دو طرف غده وجود داشته باشد.
- جزئی تیروئیدکتومی (Subtotal or Partial Thyroidectomy): در این روش تنها بخش از غده تیروئید که ندول در آن قرار دارد برداشته میشود. این عمل معمولاً برای ندولهای خوشخیم انجام میشود.
- بیوپسی و جراحی اندوسکوپی: در برخی از موارد، از بیوپسی با سوزن نازک یا جراحی اندوسکوپی برای بررسی و برداشتن ندولهای کوچکتر استفاده میشود. این روشهای کم تهاجمی میتوانند به شناسایی دقیقتر نوع ندول و نیاز به جراحی کمک کنند.
روشهای جراحی
- جراحی باز: در این روش، پزشک از یک برش در ناحیه گردن برای دسترسی به غده تیروئید استفاده میکند و سپس ندول را برمیدارد. این روش به طور گستردهای برای بیشتر جراحیهای تیروئید استفاده میشود.
- جراحی لاپاراسکوپی یا اندوسکوپیک: در برخی موارد، جراحیهای لاپاراسکوپی برای برداشتن ندولها یا غده تیروئید ممکن است استفاده شوند. این روش کمتهاجمیتر است و به جای برش بزرگ، از چند برش کوچک برای وارد کردن دوربین و ابزار جراحی استفاده میشود.
عوارض و ریسکهای جراحی
همچنین مانند هر جراحی دیگری، جراحی تیروئید نیز با خطراتی همراه است، از جمله:
- خطرات بیهوشی: مانند هر جراحی، بیهوشی عمومی ممکن است خطراتی ایجاد کند.
- آسیب به عصب ریکرنت لارینژیال: این عصب که مسئول حرکت تارهای صوتی است، ممکن است در حین جراحی آسیب ببیند و منجر به تغییر صدا یا مشکلات در تنفس و بلع شود.
- هیپوکلسیمی: در برخی از موارد، جراحی تیروئید میتواند باعث آسیب به غدد پاراتیروئید شود که منجر به کمبود کلسیم میشود.
- عفونت و خونریزی: هر جراحی با خطر عفونت و خونریزی همراه است.
- ترمیم زخم: در مواردی که جراحی از طریق برش بزرگ انجام شود، خطر ترمیم ناقص زخم وجود دارد.
نتیجهگیری
جراحی برای ندولهای تیروئید بسته به نوع و ویژگیهای ندول، میتواند یک روش درمانی بسیار مؤثر باشد. این جراحی معمولاً زمانی انجام میشود که ندول مشکوک به بدخیمی است، علائم شدیدی ایجاد کرده است یا عملکرد تیروئید را مختل میکند. هرچند که این جراحیها معمولاً موفقیتآمیز هستند، با این حال نیاز به مشاوره دقیق پزشک و برنامهریزی پیشگیرانه جهت کاهش عوارض و بهبود نتایج دارند.