تودههای بزرگ و نامشخص آدرنال به تومورهایی اطلاق میشود که در غدد آدرنال (غدد فوق کلیوی) ایجاد میشوند و اندازه بزرگتری دارند یا بهطور واضح هویتشان مشخص نیست. این تودهها میتوانند بهصورت تصادفی در آزمایشهای تصویربرداری مانند سیتیاسکن یا امآرآی کشف شوند، زیرا معمولاً در مراحل اولیه علائمی ایجاد نمیکنند. هنگامی که یک توده بزرگ و نامشخص در غده آدرنال شناسایی میشود، پزشکان باید بهدقت علت و نوع آن را تشخیص دهند، زیرا این تودهها میتوانند خوشخیم یا بدخیم باشند و از انواع مختلفی برخوردارند.
علل ایجاد تودههای آدرنال:
تودههای آدرنال میتوانند از منابع مختلفی نشأت بگیرند و شامل موارد زیر باشند:
- آدنوما (Adrenal Adenoma):
- آدنوما یک تومور خوشخیم است که از سلولهای قشر آدرنال نشأت میگیرد. این تودهها معمولاً بدون علائم بوده و بهطور تصادفی کشف میشوند. برخی از آدنوماها میتوانند هورمونهایی مانند کورتیزول، آلدسترون یا آندروژن تولید کنند که باعث بروز علائمی مانند فشار خون بالا، تغییرات پوستی یا دیابت میشوند.
- فئوکروموسیتوما (Pheochromocytoma):
- این تومور معمولاً از مغز آدرنال (بخش داخلی غده) نشأت میگیرد و میتواند هورمونهای اپینفرین و نوراپینفرین تولید کند. این هورمونها میتوانند منجر به علائمی مانند فشار خون بالا، تعریق زیاد، ضربان قلب سریع و اضطراب شوند.
- آدنوکارسینوما (Adrenocortical Carcinoma):
- آدنوکارسینوما یک تومور بدخیم است که از قشر آدرنال منشأ میگیرد. این تومورها ممکن است بزرگ باشند و به سرعت گسترش یابند. علائم آنها میتوانند بهدلیل تولید بیش از حد هورمونها یا متاستاز به سایر ارگانها ایجاد شوند.
- تومورهای متاستاتیک:
- تودههای آدرنال میتوانند بهدلیل گسترش سلولهای سرطانی از سایر قسمتهای بدن (مانند ریهها، کبد یا رودهها) ایجاد شوند. این تومورها معمولاً بدخیم هستند و نیاز به درمانهای خاص دارند.
- کیستها:
- کیستهای آدرنال معمولاً تودههای خوشخیمی هستند که در برخی موارد ممکن است بهصورت تصادفی کشف شوند. این کیستها معمولاً هیچگونه علائمی ندارند، مگر آنکه بهدلیل اندازه بزرگ یا فشار وارد بر ارگانهای اطراف موجب بروز مشکلات شوند.
- بیماریهای التهابی یا عفونتها:
- برخی بیماریهای التهابی یا عفونتها نیز میتوانند باعث ایجاد توده در غده آدرنال شوند، اگرچه این وضعیتها نادر هستند.
علائم و نشانهها:
تودههای آدرنال معمولاً بدون علائم هستند، اما در برخی موارد، بسته به نوع تومور و هورمونهای تولیدی آن، علائم خاصی ایجاد میشود. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- فشار خون بالا
- تعریق زیاد
- سردرد
- ضربان قلب سریع
- افزایش وزن یا کاهش وزن
- تغییرات پوستی (چاقی شکمی، خطوط کششی)
- تغییرات هورمونی (موهای زائد در زنان، آکنه)
- علائم مربوط به متاستاز (در صورت بدخیم بودن تومور)
تشخیص:
تشخیص تودههای آدرنال معمولاً از طریق روشهای تصویربرداری مانند سیتیاسکن، امآرآی یا سونوگرافی انجام میشود. همچنین، آزمایشهای خون و ادرار برای اندازهگیری سطح هورمونها و بررسی عملکرد غده آدرنال ممکن است مورد استفاده قرار گیرند. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای بررسی دقیقتر از نمونهبرداری (بیوپسی) استفاده کند.
درمان:
درمان تودههای آدرنال به نوع و ویژگیهای تومور بستگی دارد. گزینههای درمانی شامل موارد زیر هستند:
- جراحی: در صورت وجود تودههای بزرگ یا تومورهای بدخیم، جراحی برای برداشتن تومور معمولاً ضروری است.
- داروها: در مواردی که تودهها هورمونهای اضافی تولید میکنند، درمان دارویی ممکن است برای کاهش سطح هورمونها و کنترل علائم استفاده شود.
- شیمیدرمانی یا رادیوتراپی: در صورتی که تومور بدخیم باشد و به سایر قسمتهای بدن گسترش یافته باشد، شیمیدرمانی یا رادیوتراپی میتواند برای کنترل سرطان استفاده شود.
- مراقبتهای حمایتی: در برخی موارد که تومور خوشخیم باشد یا بهطور تصادفی کشف شود، پزشک ممکن است تنها نظارت دقیق را توصیه کند.
پیشآگهی:
پیشآگهی تودههای آدرنال بستگی به نوع و رفتار تومور دارد. تومورهای خوشخیم معمولاً پیشآگهی خوبی دارند، در حالی که تومورهای بدخیم ممکن است نیاز به درمانهای پیچیدهتری داشته باشند و پیشآگهی آنها به مرحله سرطان و گسترش آن بستگی دارد.