کم کاری پاراتیروئید که از آن تحت عنوان هیپوپاراتیروئیدیسم نیز یاد می‌کنند، یکی از نادرترین بیماریهای قابل درمانی است که در اثر کاهش سطح هورمون پاراتیروئید در خون پدیدار می‌گردد. با کاهش این هورمون، سطح کلسیم در خون کم شده و میزان فسفر افزایش پیدا می کند. بیماری مذکور گاه مزمن و مادام العمر و گاه موقتی و دوره ای است.
آشنایی مختصر و مفید با غده پاراتیروئید و وظایف آن
اکثر قریب به اتفاق ما در پشت غده تیروئیدمان چهار غده پاراتیروئید داریم. هر یک از این غدد که جزء سیستم غدد درون ریز محسوب می شوند، به اندازه یک نخود حجم دارند. اصلی ترین وظیفه ای که غده پاراتیروئید بر عهده دارد، ترشح هورمون پاراتیروئید و در نتیجه کنترل میزان کلسیم خون است. در صورتی که سطح این هورمون کم باشد؛ مقدار کلسیم خون به طرز قابل توجهی کاهش می یابد. از این اتفاق تحت عنوان هیپوکلسمی یاد می کنند. در سوی مقابل اگر هورمون پاراتیروئید تولید شده، زیاد باشد؛ مقدار کلسیم در خون افزایش یافته و هیپرکلسمی رخ می دهد.
سایر وظایف غده پاراتیروئید به قرار زیرند:
- کنترل سطح فسفر خون
- کنترل سطح ویتامین دی در استخوان
علل و علائم ابتلا به کم کاری پاراتیروئید
علل متعدد و متنوعی وجود دارند که زمینه ابتلا فرد به کم کاری پاراتیروئید را فراهم می سازند. برخی از این علل را در ادامه ذکر کرده ایم:
- آسیب تصادفی به غده پاراتیروئید حین جراحی گردن یا تیروئید
- شرایط ژنتیکی نظیر ابتلا به بیماری کروموزومی سندرم دی جورج
- ابتلا به برخی بیماری های خود ایمنی نظیر آدیسون و کم خونی خطرناک
- اختلالات نفوذی
- پایین بودن سطح منیزیم
- …
گاهی اوقات بیماری کم کاری پاراتیروئید در ابتدا خفیف بوده و به مرور زمان پیشرفت می کند. از همین رو؛ توصیه می شود که کوچکترین نشانه‌ها را نادیده نگرفته و مواجهه با هر یک از علائم زیر را زنگ خطر ابتلا به کم کاری پاراتیروئید تلقی کنید:
- حس سوزن سوزن شدن دست ها، پاها و لب ها
- اسپاسم و گرفتگی عضلات
- احساس درد در ناحیه شکم
- سردرگمی یا اصطلاحا مه مغزی
- غیر طبیعی بودن ریتم قلب
- شکننده شدن ناخن ها
- خشک شدن موها
- خشک و پوسته پوسته شدن پوست صورت و بدن
- آب مروارید
- …
تشخیص و درمان کم کاری پاراتیروئید
غالبا زمانی که سطح کلسیم و هورمون پاراتیروئید در خون کاهش پیدا می کند، پزشک ابتلا فرد به بیماری کم کاری پاراتیروئید را تایید می نماید. همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، علائم این بیماری در ابتدا خفیف بوده و به تدریج پر رنگ تر می شوند. از همین رو گاها انجام یک آزمایش تصادفی می تواند منجر به اطلاع از این بیماری شود. در صورتی که فرد در طول شش ماه حداقل دو بار آزمایش داده و هر دو بار میزان کلسیم خون و هورمون پاراتیروئیدش پایین باشد، می توان نتیجه گرفت که به بیماری کم کاری مزمن پاراتیروئید مبتلاست.
آزمایشات تشخیصی کم کاری پاراتیروئید عبارتند از:
- آزمایش خون PTH
- آزمایش خون کلسیم
- آزمایش خون فسفر
- آزمایش خون منیزیم
- آزمایش ادرار 24 ساعته
در برخی بیماران مبتلا به کم کاری پاراتیروئید، ممکن است جراحی به‌عنوان یکی از گزینه‌های درمانی مطرح شود. برای آشنایی کامل با مراحل و جزئیات عمل، مقاله جراحی پاراتیروئید از صفر تا صد را مطالعه کنید.
درمان
اصلی‌ترین هدفی که در درمان بیماری کم کاری پاراتیروئید برای تحقق آن تلاش می‌شود، به حداقل رساندن علائم این مشکل و اصلاح سطح کلسیم و موادمعدنی موجود در خون است. درمان به موقع این بیماری از طریق متدهای گوناگون جراحی، دارویی و هورمونی کیفیت زندگی بیماران را تا حد قابل توجهی تحت تاثیر قرار می دهد.
کلینیک نووا یکی از بزرگترین و معتبرترین کلینیک های فعال در زمینه جراحی غدد است. اولین و تنها فلوشیپ جراحی غدد ایران، جدیدترین تکنولوژی های روز دنیا را به خدمت گرفته و در راستای ارائه خدمات تخصصی به بیماران مبتلا به کم کاری پاراتیروئید می‌کوشد. تیم مجرب و متخصص فعال در این کلینیک با تکیه بر دانش روز پزشکی و استفاده از پیشرفته ترین تجهیزات به‌روز، نوین ترین روش های جراحی را پیاده سازی می‌کند. هدف از این کار کاهش عوارض و کیفیت زندگی بیماران و بدین ترتیب رقم زدن بهترین نتایج درمانی است. ما در کلینیک نووا آماده ارائه مشاوره های تخصصی به منظور پیشگیری از بیماری ها و مراقبت های پس از درمان هستند. هدف ما ارتقا سلامت و بهبود کیفیت زندگی شما با دقت و حرفه ای بودن در هر مرحله از درمان است. با نووا طعم شیرین سلامتی را مزه کنید!
نگران مراحل تشخیص کم کاری پاراتیروئید در کلینیک نووا نباشید. تیم قدرمند ما فرآیند تشخیص را به دقیق‌ترین نحو انجام داده و درمان به‌روز بیماری را تا دستیابی به بهترین نتایج در سریع ترین زمان ممکن، در اولویت قرار می‌دهند. جراحی و درمان دارویی تنها تخصص ما نیست. مشاوران ما در کلینیک نووا آماده ارائه مشاوره های تخصصی به منظور پیشگیری از بیماری ها و مراقبت های پس از درمان هستند. هدف ما ارتقا سلامت و بهبود کیفیت زندگی شما با دقت و حرفه ای بودن در هر مرحله از درمان است. با نووا طعم شیرین سلامتی را مزه کنید!
نتیجه‌گیری
کم‌کاری پاراتیروئید یک اختلال هورمونی نادر است که می‌تواند به مشکلات جدی در سطح کلسیم خون و عملکرد متابولیک منجر شود. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب برای کنترل سطح کلسیم و جلوگیری از عوارض آن ضروری است. با مدیریت مناسب، بیماران می‌توانند به زندگی معمولی خود ادامه دهند.
