آدنوکارسینوم پانکراس شایع‌ترین نوع سرطان پانکراس است که از سلول‌های غدد ترشحی پانکراس منشأ می‌گیرد. این بیماری یکی از تهاجمی‌ترین و کشنده‌ترین سرطان‌های دستگاه گوارش محسوب می‌شود، زیرا معمولاً در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد و اغلب در مرحله پیشرفته تشخیص داده می‌شود.
دلایل و عوامل خطر آدنوکارسینوم پانکراس
🔹 سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیکی – داشتن بستگان درجه یک مبتلا به سرطان پانکراس می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
🔹 سیگار کشیدن – یکی از مهم‌ترین عوامل خطر در بروز این بیماری است.
🔹 دیابت نوع ۲ – ارتباطی بین دیابت و افزایش خطر سرطان پانکراس مشاهده شده است.
🔹 التهاب مزمن پانکراس (پانکراتیت مزمن) – التهاب طولانی‌مدت می‌تواند باعث تغییرات سرطانی در سلول‌های پانکراس شود.
🔹 چاقی و رژیم غذایی ناسالم – چاقی و مصرف زیاد چربی‌های اشباع‌شده با افزایش ریسک سرطان مرتبط هستند.
علائم آدنوکارسینوم پانکراس
✅ درد شکم و کمر – یکی از رایج‌ترین نشانه‌ها که معمولاً در مراحل پیشرفته ظاهر می‌شود.
✅ زردی (یرقان) – به دلیل انسداد مجاری صفراوی، زرد شدن پوست و چشم‌ها رخ می‌دهد.
✅ کاهش وزن ناگهانی و بی‌دلیل – کاهش وزن غیرعمدی از نشانه‌های مهم سرطان پانکراس است.
✅ مشکلات گوارشی – شامل سوءهاضمه، تهوع و تغییر در عادات دفع.
✅ دیابت جدید یا بدتر شدن دیابت قبلی – سرطان پانکراس می‌تواند بر تولید انسولین تأثیر بگذارد.
تشخیص آدنوکارسینوم پانکراس
🔍 تصویربرداری پزشکی – شامل سی‌تی اسکن، MRI و سونوگرافی آندوسکوپیک (EUS) برای بررسی توده‌های مشکوک.
🔍 آزمایش‌های خونی – مانند مارکر CA 19-9 که در برخی بیماران سرطانی افزایش می‌یابد.
🔍 نمونه‌برداری (بیوپسی) – برای تأیید تشخیص و تعیین نوع تومور انجام می‌شود.
روش‌های درمان آدنوکارسینوم پانکراس
🔹 جراحی – در صورتی که سرطان در مراحل اولیه باشد، جراحی ویپل (Whipple) یا جراحی برداشت کامل پانکراس انجام می‌شود.
🔹 شیمی‌درمانی – به عنوان درمان کمکی قبل یا بعد از جراحی، یا در موارد غیرقابل جراحی برای کنترل رشد تومور.
🔹 رادیوتراپی – در برخی موارد برای کاهش علائم و کنترل پیشرفت بیماری استفاده می‌شود.
🔹 درمان‌های هدفمند و ایمونوتراپی – برای بیمارانی که دارای تغییرات ژنتیکی خاصی هستند، گزینه‌های درمانی جدیدی در دسترس است.
پیش‌آگهی و امید به زندگی
سرطان پانکراس به دلیل رشد سریع و تشخیص دیرهنگام، معمولاً پیش‌آگهی مناسبی ندارد، اما درمان‌های نوین و جراحی‌های پیشرفته امید تازه‌ای برای بهبود کیفیت زندگی بیماران فراهم کرده‌اند. تشخیص زودهنگام و مراجعه سریع به متخصصان می‌تواند تأثیر بسزایی در بهبود نتایج درمانی داشته باشد.
