جراحی سرطان تیروئید – آمادگی و بهبودی سریع

علت سرطان تیروئید چیست و چگونه رخ می‌دهد؟

جراحی سرطان تیروئید زمانی شکل می‌گیرد که سلول‌های طبیعی این غده کوچک در گردن، به‌ دلیل جهش‌های ژنتیکی یا عوامل محیطی از کنترل بدن خارج می‌شوند و شروع به رشد غیرقابل مهار می‌کنند. در نتیجه، تجمع این سلول‌ها توده‌ای سرطانی را تشکیل می‌دهد که می‌تواند عملکرد تیروئید را مختل سازد. اگرچه علت دقیق بروز این بیماری همیشه مشخص نیست، اما عواملی مانند سابقه خانوادگی، قرار گرفتن در معرض پرتوهای رادیواکتیو، اختلالات هورمونی و کمبود ید در ایجاد آن نقش دارند. در برخی موارد، تغییرات ژنتیکی ارثی مانند جهش در ژن RET یا BRAF باعث می‌شود سلول‌ها نسبت به سیگنال‌های طبیعی رشد، مقاوم شوند.

آشنایی با انواع سرطان تیروئید

درک تفاوت میان انواع سرطان تیروئید، نقش مهمی در انتخاب مسیر درمان و جراحی سرطان تیروئید دارد. هر نوع، منشا سلولی، سرعت رشد و واکنش متفاوتی به درمان‌ها نشان می‌دهد. شناخت دقیق این ویژگی‌ها، به پزشک کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را برای بیمار بگیرد.

۱. سرطان پاپیلاری تیروئید (PTC)

شایع‌ترین نوع سرطان تیروئید است و حدود ۸۰ درصد موارد را شامل می‌شود. این نوع از سلول‌های فولیکولی منشا می‌گیرد و معمولا رشد کندی دارد. خوشبختانه، در صورت تشخیص زودهنگام، پاسخ بسیار خوبی به عمل جراحی سرطان تیروئید و درمان با ید رادیواکتیو می‌دهد. همچنین احتمال بازگشت آن بسیار پایین است. تومورهای پاپیلاری معمولا در یک لوب تیروئید تشکیل می‌شوند و حتی در صورت گسترش به غدد لنفاوی گردن، همچنان قابل کنترل هستند.

۲. سرطان فولیکولی تیروئید (FTC)

حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از بیماران به این نوع دچار می‌شوند. برخلاف نوع پاپیلاری، فولیکولی ممکن است از طریق جریان خون به استخوان‌ها، ریه یا سایر اندام‌ها گسترش یابد. بنابراین کنترل و پیگیری آن اهمیت ویژه‌ای دارد. این نوع، معمولا در افرادی که با کمبود ید در رژیم غذایی خود مواجه هستند، بیشتر دیده می‌شود. درمان آن معمولا با جراحی کامل تیروئید (تیروئیدکتومی) و در موارد خاص، درمان تکمیلی با ید رادیواکتیو انجام می‌گیرد.

۳. سرطان مدولاری تیروئید (MTC)

نوعی نادرتر اما تهاجمی‌تر از سرطان تیروئید است که از سلول‌های C یا پارافولیکولی منشا می‌گیرد؛ سلول‌هایی که مسئول ترشح هورمون کلسی‌تونین هستند. در بسیاری از موارد، این نوع زمینه ژنتیکی دارد و ممکن است به صورت خانوادگی (ارثی) بروز کند. به همین دلیل، آزمایش ژنتیک برای اعضای خانواده بیمار اهمیت زیادی دارد.

۴. سرطان آناپلاستیک تیروئید

اگرچه فقط ۱ تا ۲ درصد از کل سرطان‌های تیروئید را شامل می‌شود، اما از نظر تهاجم و سرعت رشد، خطرناک‌ترین نوع محسوب می‌گردد. این نوع، معمولا در افراد مسن دیده می‌شود و سلول‌های آن بسیار سریع به بافت‌های اطراف مانند نای و مری نفوذ می‌کنند. درمان ترکیبی که شامل جراحی فوری، پرتودرمانی و در برخی موارد شیمی‌درمانی هدفمند است، می‌تواند به کنترل نسبی بیماری کمک کند.

روش‌های تخصصی تشخیص سرطان تیروئید

• سونوگرافی دقیق گردن: بررسی اولیه و سریع برای شناسایی گره‌های تیروئید و تشخیص ویژگی‌های مشکوک بدون نیاز به جراحی
• آزمایش هورمون‌های تیروئیدی و نشانگرهای تومور: اندازه‌گیری سطح T3، T4 و TSH همراه با بررسی تیروگلوبولین یا کلسی‌تونین برای تشخیص دقیق‌تر نوع سرطان
• بیوپسی سوزنی (FNA): نمونه‌برداری هدفمند از بافت مشکوک برای تعیین ماهیت سلول‌ها و مسیر درمان
• تصویربرداری تکمیلی با CT، MRI یا PET Scan: ارزیابی گسترش تومور، مرحله ‌بندی بیماری و انتخاب بهترین روش جراحی یا درمان
• معاینه تخصصی توسط اندوکرینولوژیست: بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی دقیق گردن و تحلیل نتایج آزمایش‌ها برای تصمیم‌گیری نهایی درمانی

علائم اولیه سرطان تیروئید

• وجود توده یا برجستگی بدون درد در جلوی گردن
• گرفتگی یا تغییر تدریجی صدا بدون علت مشخص
• احساس فشار یا دشواری در بلع یا تنفس
• بزرگ شدن غدد لنفاوی گردن
• در برخی موارد، دردی خفیف که از گردن به گوش انتشار پیدا می‌کند

درمان سرطان تیروئید

درمان سرطان تیروئید اغلب با جراحی تیروئید بدخیم آغاز می‌شود تا غده یا بخش سرطانی آن برداشته شود. (توجه داشته باشید که جراحی تیروئید خوش‌خیم تنها برای برداشتن توده‌های غیرسرطانی است.) پس از جراحی بدخیم، معمولاً از ید رادیواکتیو (RAI) برای نابودی سلول‌های سرطانی احتمالی باقی‌مانده استفاده می‌شود. به‌دنبال حذف غده تیروئید، هورمون‌درمانی جایگزین ضروری است. در موارد پیشرفته‌تر، از شیمی‌درمانی یا درمان‌های هدفمند مولکولی برای کنترل رشد تومور استفاده می‌گردد.

مراقبت‌های بعد از جراحی سرطان تیروئید

استراحت و خواب کافی: سر خود را با ۲–۳ بالش بالا نگه دارید و هنگام خستگی استراحت کنید.
تغذیه و مایعات: روز اول فقط مایعات، روز سوم به بعد غذاهای نرم مثل پوره و نیمرو، پس از ۱۰ روز رژیم معمولی را می‌توانید به تدریج شروع کنید. حتما، روزانه ۶–۸ لیوان آب بنوشید.
مراقبت از زخم: زخم را خشک نگه دارید، از پماد یا کرم استفاده نکنید و بعد از بهبود، ضدآفتاب بزنید.
فعالیت‌ها: از کشیدن گردن، ورزش سنگین و بلند کردن اجسام حداقل تا ۳ هفته خودداری کنید.
رانندگی: زمان مناسب را از پزشک بپرسید.
داروهای تیروئید: لووتیروکسین طبق دستور پزشک و صبح‌ها نیم ساعت قبل از صبحانه مصرف شود.
کلسیم و ویتامین D: برای پیشگیری از کاهش کلسیم، مکمل‌ها را مرتب مصرف کنید. همچنین، علائم کاهش کلسیم (انقباض دست و پا، گزگز و کرامپ) را سریعا به پزشک اطلاع دهید.

آیا راهی جهت پیشگیری یا کاهش ریسک وجود دارد؟

بله، پیشگیری از سرطان تیروئید تا حد زیادی به آگاهی و سبک زندگی سالم وابسته است. پرهیز از تابش‌های غیرضروری به گردن، ترک سیگار و کاهش مصرف الکل، از عوامل موثر در کاهش خطر ابتلا هستند. در افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند، انجام غربالگری و معاینه‌های دوره‌ای اهمیت زیادی دارد. همچنین توجه به علائمی مانند تورم گردن یا تغییر در صدا و مراجعه سریع به پزشک، می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.

پس از مبتلا شدن به سرطان تیروئید چه باید کرد؟

پس از تشخیص سرطان تیروئید، مهمترین قدم حفظ آرامش و پیروی دقیق از برنامه درمانی پزشک می‌باشد. این بیماری در بسیاری از موارد با جراحی سرطان تیروئید قابل درمان است و با مدیریت درست می‌توان به زندگی عادی بازگشت. بیماران باید در کنار درمان‌های پزشکی، بر تقویت جسم و روح خود هم تمرکز کنند. رعایت رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی نقش مهمی در بهبود عملکرد بدن دارد. همچنین مدیریت استرس و حفظ نگرش مثبت به روند درمان، کمک چشمگیری می‌کند.

به صورت کلی، در قدم اول، انتخاب جراح متخصص در زمینه جراحی سرطان تیروئید اهمیت زیادی دارد. تصمیم درست در انتخاب روش درمان و جراحی موفق، روند بهبودی و کاهش احتمال عود بیماری را مستقیما تحت تاثیر قرار می‌دهد.

راهنمای انتخاب بهترین مرکز درمانی و جراح متخصص جهت جراحی سرطان تیروئید

برای انتخاب بهترین مرکز تخصصی درمان سرطان تیروئید، توجه به تجربه جراح، تجهیزات پیشرفته و کیفیت خدمات مراقبتی اهمیت ویژه‌ای دارد. نووا کلینیک با تکیه بر تجربه و تخصص جراحان برجسته جهت جراحی سرطان تیروئید، تجهیزات مدرن و ارائه خدمات مشاوره آنلاین، محیطی ایمن و مطمئن برای تشخیص دقیق و درمان موثر سرطان تیروئید فراهم کرده است. پس، انتخاب چنین مرکزی می‌تواند اطمینان خاطر و مسیر درمانی موثرتر را برای بیماران تضمین نماید.

سوالات متداول